اظهارات اخیر دونالد ترامپ مبنی بر اینکه میدان هوایی بگرام باید دوباره به ایالات متحده واگذار شود، موجی از واکنش‌های تند را در افغانستان برانگیخته است. سخنان اخیر ترامپ که با تهدیدات مبهمی همراه بوده است، نه‌تنها از سوی حکومت افغانستان، بلکه از سوی طیف وسیعی از مردم، تحلیل‌گران و مسئولین حکومتی افغانستان با پاسخ‌های قاطع مواجه شده است.
این واکنش‌ها نشان‌دهندۀ بلوغ سیاسی و استقلال فکری جامعۀ افغانستان است که دیگر حاضر نیست حرف زور بشنود و زیر سایۀ تهدیدات خارجی زندگی کند.
ترامپ اذعان داشته که چون آمریکا سازندۀ بگرام بوده، باید آن را پس بگیرد. اما این منطق مالکیت، در دنیای سیاست و حقوق بین‌الملل جایگاهی ندارد. افغانستان کشوری مستقل است و هیچ قدرتی نمی‌تواند با استناد به ساخت‌وساز گذشته، ادعای مالکیت بر خاک آن را داشته باشد.
مسئولین حکومتی افغانستان بارها تأکید کرده‌اند که روابط با آمریکا باید بر اساس احترام متقابل و منافع مشترک باشد، نه تهدید و زورگویی. این‌گونه موضع‌گیری حکومتی، نشان‌دهندۀ درک جدیدی از دیپلماسی است که افغانستان از خود نشان می‌دهد؛ هرچند برخی از مسئولان تهدیداتی بالمثل انجام داده‌اند.
جهان باید بداند که افغانستان دیگر آن کشور آسیب‌پذیر گذشته نیست. مردم افغانستان با وجود مشکلات، به استقلال و عزت خود باور دارند. این باور سرمایه‌ای است که هیچ قدرت خارجی نمی‌تواند آن را مصادره کند. بگرام نماد حضور نظامی بیست‌ساله‌ای بود که با همۀ هزینه‌هایش، امروز به تاریخ پیوسته است.
اظهارات ترامپ بیش از آن‌که بیانگر سیاست رسمی آمریکا باشد، بازتابی از دیدگاه‌های شخصی اوست. او بارها در گذشته نیز درباره مالکیت مکان‌هایی چون گرینلند یا کانال پاناما سخنان جنجالی گفته است.
مردم افغانستان باید بدانند که قدرت واقعی در اتحاد نهفته است. در برابر تهدیدات خارجی، بهترین پاسخ، انسجام داخلی است. هر شهروند افغان باید سهمی در دفاع از کشور داشته باشد.
جامعۀ جهانی نیز باید به این واقعیت احترام بگذارد که افغانستان، با همۀ چالش‌هایش، حق تعیین سرنوشت خود را دارد. هیچ کشوری نباید به بهانه‌های امنیتی یا سیاسی، خواهان بازگشت به خاک افغانستان باشد. احترام به حاکمیت افغانستان اصل بنیادین روابط بین‌الملل است.
ماجرای بگرام فرصتی است برای ما تا بار دیگر بر استقلال کشورمان تأکید کنیم. میدان هوایی بگرام، هرچند نماد قدرت نظامی گذشته بود، امروز می‌تواند به نماد مقاومت و عزت تبدیل شود. این تحول نیازمند آگاهی، همبستگی و تلاش مشترک همۀ اقشار جامعه است.
ما باید در این هیاهوی تهدیدات بیدار بمانیم؛ نه با ترس، بلکه با امید. باید تاریخ را بخوانیم، آینده را بسازیم و نگذاریم هیچ قدرتی ـ چه داخلی و چه خارجی ـ با سرنوشت ما بازی کند. افغانستان تازه زخم‌هایش التیام یافته است. تازه زنده شده است و زنده بودن یعنی توان ایستادن، حتی در برابر غول‌هایی که خود را مالک جهان می‌دانند.
در حالی‌که جامعۀ افغانستان با واکنش‌های قاطع به اظهارات ترامپ درباره بازپس‌گیری بگرام، بلوغ سیاسی و استقلال فکری خود را به نمایش گذاشته، برخی چهره‌های سیاسی کشور بار دیگر نشان دادند که در برابر منافع ملی، گرفتار بازی‌های شخصی و رقابت‌های بی‌ثمر هستند.
عطا محمد نور، والی پیشین بلخ، در اظهاراتی غیرمنتظره مسئولین فعلی حکومت افغانستان را وطن‌دار دانسته و از اتهام خاک‌فروشی مبرا کرده است؛ در حالی‌که مارشال دوستم این موضع را خیانت به کشور خوانده و نور را به همکاری پنهانی با حکومت افغانستان متهم کرده است. این جدال مخالفان نشان می‌دهد که برخی از مدعیان سیاست هنوز هم منافع شخصی را بر عزت ملی ترجیح می‌دهند.
اختلاف میان نور و دوستم پرده از رسوایی کسانی برمی‌دارد که به‌جای ایستادن در کنار مردم، در پی تثبیت جایگاه خود در معادلات قدرت‌اند. این رسوایی سیاسی یادآور آن است که استقلال و عزت افغانستان نه با شعار، بلکه با عمل صادقانه و اتحاد ملی حفظ می‌شود. بگرام به تاریخ پیوسته، اما آزمون وفاداری به خاک وطن هنوز ادامه دارد و برخی در این آزمون مردود شده‌اند.
توجه: نوشته ها، مقالات و نظریات منتشر شده از صدای هندوکش تنها بیانگر نظر نویسندگان است، موافقت صدای هندوکش برایشان شرط نیست.
