پیوندهای خاموش میان اسماعیل خان و ایران «غارت در لباس جهاد»:
در طول تاریخ معاصر افغانستان، خیانت به منافع ملی همواره از سوی چهره‌هایی صورت گرفته که در لباس انسان‌های دلسوز ظاهر شده و تنها هدف خود را حمایت از مردم‌شان بیان نموده اند؛ در عمل اما، کارنامه‌شان جز چور و چپاول و تاراج، چیز دیگری در خود جای نداده است.
یکی از شاخص‌ترین این چهره‌ها، اسماعیل خان است؛ کسی که سال‌ها در رأس قدرت در غرب کشور، به‌ویژه در ولایت هرات، تکیه زد، اما به‌جای خدمت، زمینه‌ساز یکی از بی‌سابقه‌ترین دوره‌های غارت منابع ملی شد.
هرات، با داشتن یکی از بهترین معادن سنگ مرمر در منطقه، می‌توانست قطب صادراتی و صنعتی افغانستان باشد؛ چراکه سنگ مرمر هرات از لحاظ کیفیت، رنگ و استحکام در سطح جهانی زبان‌زد است.
این ثروت ملی اما، به‌جای آن‌که با نام افغانستان در بازارهای جهانی بدرخشد، در زمان تسلط اسماعیل خان بر هرات، از راه قاچاق به ایران منتقل شده و پس از پرداخت مختصر هزینه‌ای به شبکه‌های نفوذی، با عنوان «سنگ مرمر ایرانی» به کشورهای اروپایی و آسیایی صادر می‌شد.
این روند در دوره‌ای تشدید شد که اسماعیل خان کنترل کامل مسیرهای مرزی هرات، به‌ویژه مرز اسلام‌قلعه را در اختیار داشت. گزارش‌هایی نیز وجود دارد که در آن زمان، کاروان‌های بزرگ سنگ مرمر، بدون پرداخت محصول و نظارت گمرکی، شبانه از مرز عبور داده می‌شدند و این تجارت زیرزمینی، به یکی از سودآورترین منابع مالی برای حلقه‌های وابسته به اسماعیل خان و تامین مالی مزدورانش مبدل شده بود.
در کنار غارت منابع طبیعی، فروش و انتقال سلاح‌های سنگین و سبکی که از زمان شکست شوروی در افغانستان باقی مانده بود به ایران را می‌توان خیانت دیگر اسماعیل خان در حق مردم این دیار دانست؛ تانک‌ها، راکت‌ها، تجهیزات مخابراتی، موترهای زرهی و حتی راکت‌های بالستیک کوتاه‌بُرد مانند «لونا»، از جمله سلاح‌هایی بودند که در زمان سلطه اسماعیل خان به ایران فروخته شده و یا در گدام‌هایی پنهان گردید که بعدها سر از خاک همسایه درآورد.
این سلاح‌ها، که بعد از ریخته‌شدن خون هزاران جوان افغان به غنیمت ملت مجاهد افغانستان، به‌خصوص شیرمردان هرات درآمده بود و در آن برهه می‌توانست برای دفاع از تمامیت ارضی افغانستان نقش کلیدی را ایفا نماید، به ابزاری برای معامله و زراندوزی اسماعیل خان تبدیل گردیده بود.
در دوره جنگ‌های داخلی و بعد از آن، بسیاری از رهبران خودخوانده جهادی، به‌ویژه در غرب کشور، از فضای بی‌ثبات، نبود نظارت مرکزی و خلأ قانونی سوءاستفاده کرده و شبکه‌هایی پیچیده از قاچاقچیان، دلالان، تاجران وابسته و مأمورین فاسد دولتی را در اختیار گرفتند؛ جریان تلخی‌که در رأس آن شخص اسماعیل خان قرار داشت و در لباس مرد جهاد، به تاراج منابع ملی مشروعیت بخشید.
او نه‌تنها معادن سنگ مرمر، بلکه گمرکات، کمک‌های خارجی و حتی ذخایر نظامی را به منبع درآمد شخصی و خانوادگی تبدیل کرد و از آدرس آن‌ها، کاخ‌های مرمرین ساخت و با پول‌هایی که حق وی نمی‌شد زندگی مجللی برای خود و خانواده‌اش دست و پا نمود.
بدون شک در این میان، کشور ایران به‌عنوان نزدیک‌ترین هم‌مرز و شریک استراتژیک این چهره بدنام و به خدمت گرفتن آن، بیشترین بهره را از خیانت اسماعیل خان به کشورش برد.
ادامه دارد…
توجه: نوشته ها، مقالات و نظریات منتشر شده از صدای هندوکش تنها بیانگر نظر نویسندگان است، موافقت صدای هندوکش برایشان شرط نیست.
