نویسنده: ابوناهید جوزجانی همه به نام دوستم و منطقه آن آشنا هستند، نامش عبدالرشید فرزند عبدالرحیم از ولسوالی خواجه‌دوکوه ولایت جوزجان است و در یک خانوداه ازبیک و دهقان و بی‌سواد در سال ۱۳۳۳ هـ ش به دنیا آمد و دوران نوجوانی خود را با پدرش در دهقانی و چوپانی گذراند و تا صنف شش سواد تحصیلی دارد، پس از آن در سال ۱۳۵۸ هـ ش به عنوان کارگر در تفحصات نفت و گاز شبرغان استخدام شد و سه سال بعد از آن در زمان کنجه کارگر که از پرچمی‌های سر سخت و مطیع آن دوره بود به حزب دموکراتیک شاخه پرچم جذب شد که در آن وقت مسؤلیت پرچمی‌ها را در جوزجان سید اکرام پیگیر بر عهده داشت. تازه جهاد علیه روس‌ها و حکومت مزدور شکل گرفته بود و دولت نوپای هفت ثور، با سراسیمگی بی‌مانند دست به جذب سربازگیری نمود و پرچمی‌ها چون سرشت خیانت و جاسوسی را در رگ و خون دوستم احساس کردند، فورا او را از یک کارگر پرچمی به سرباز امنیت دولتی ارتقا دادند، پس از مدت کوتاه قومندان تولَی شد و بعد از آن قومندان کندک امنیت دولتی تعین شد و در سال ۱۳۶۵ هـ ش از خود فعالیت‌های چشمگیر استخباراتی نشان داد و به کمک سید اکرام پیگیر منشی ولایتی وقت و دستور روس‌ها، «فرقه ۵۳ پیاده» را از مردم ازبک‌های جوزجان تشکیل داد و خودش قومندان فرقه شد و رتبه مارشالی از سوی پرچمی‌ها برایش اعطا گردید که در حمایت او دولت کمونیستی تحت حمایت شوروری سابق می‌جنگید و تا فرار روس‌ها از افغانستان به آن‌ها وفادار ماند. سنگ‌دلی، بی‌رحمی، غارت و چپاول دوستم در شهر قندهار و مردم آن سرزمین و جنوب کشور و جنایت‌های آن در ولایت‌های شمال مشهور است که در قسمت‌های بعدی خواهید خواند. در طول جنگ روس‌ها و دولت مزدور افغانستان او در سال ۱۹۸۰م، با حدود بیست هزار سرباز عمدتا ازبک‌ها بود، فرماندهی شمال افغانستان را بر عهده داشت و علیه مجاهدین می‌جنگیدند و مدت‌ها با دولت کمونیستی داکتر نجیب بود و در سال ۱۹۹۲م پیش از فروپاشی حکومت نجیب ترک کرد و حزب جنبش ملی خود را تشکیل داد و به عنوان مستقل درآمد و بعد رهبر دفاکتور جامعه ازبکستان در افغانستان شد و کنترل ولایت‌های شمالی این کشور و مزار شریف را به دست گرفت و با نیروی چهل هزار نفری و تانک‌های ازبکستان و روسیه، به خود دولتی ایجاد کرد و در ابتدا از دولت جدید ربانی حمایت نمود، اما دیری نپایید با حکمتیار متحد شد و دوباره با ربانی شد و حکمتیار را ترک کرد و در سال ۱۹۹۶م پس از آنکه عبدالملک پهلوان مزار شریف را به دست گرفت، او فرار کرد و بعدها دوباره کنترل شهر مزار را به دست گرفت و در سال ۱۹۹۸م مجاهدین امارت اسلامی مزار را فتح کردند و دوستم فرار نمود و در سال ۲۰۰۱م دوباره به افغانستان بازگشت و با نیروی اشغال‌گر یک‌جا مزار شریف را به دست گرفتند. او برای دولت کمونیستی افغانستان و بعدها برای شوروی جنگید و در جنگ‌های داخلی و کابل نقش مهمی داشت، پس از حضور نیروهای ناتو در افغانستان، متحد و غلام اصلی نیروهای ایالات متحده و سیا بود… و در زمان ریاست جمهوری کرزی به حکومت کرزی پیوست و در سال ۲۰۱۴ م به عنوان معاون اول رئیس جمهور افغانستان اشرف غنی شد، اما پس از متهم شدن به تجاوز جنسی به نام احمد ایشچی در سال ۲۰۱۷ م مجبور به فرار شد و یک سال به ترکیه جلاوطن شد و در سال ۲۰۱۸ م دوباره برگشت و در سال ۲۰۲۰ م عینا دوران کشمکش داکتر عبدالله و اشرف غنی سر قدرت، به درجه رتبه مارشالی ارتقا یافت و.. بالأخره در جریان فتوحات افانستان توسط امارت اسلامی از راه حیرتان بلخ به ازبکستان فرار کرد و از وطن خارج شد و اکنون به عنوان عضو مخالفان سیاسی افغانستان در کشور ترکیه فراری و آواره است. ادامه دارد..
