چون به کارنامه‌ی هر یک از جنگ‌سالاران بدنام افغانستان نگاهی هرچند کوتاه بیاندازیم، علی‌رغم تمام تلاش‌ها برای سرپوش گذاشتن بر این جنایات و فسادهای بی‌حد و مرز، بازهم موارد بی‌شماری برای گفتن یافت شده و داستان‌های زیادی برای حکایت وجود دارد.
در ادامه‌ی افشای فعالیت‌های ننگین عبدالرشید دوستم، در این بخش از این سلسله، خواهیم پرداخت به قاچاق و انحصار منابع طبیعی توسط این مارشال تقلبی؛ فردی که در کنار دیگر جنگ‌سالاران، از انجام هیچ‌گونه خیانت علیه ملت و کشورش ابا نورزیده و هرآن‌چه در توان داشته برای پر کردن جیب خود به‌کار گرفته است.
ولایت جوزجان، زادگاه عبدالرشید دوستم، از مناطق غنی افغانستان از نظر منابع گاز طبیعی و معادن به‌شمار می‌رود. دوستم با تکیه بر اجیران وفادار خود، سال‌ها کنترل غیررسمی این منابع را در دست داشت و با استفاده از شبکه‌های مافیایی، استخراج غیرقانونی گاز و معادن را به انحصار خود درآورده بود.
در همین مورد، گزارش‌های متعددی نشان می‌دهد که وی با تصرف و غصب زمین‌های حاصل‌خیز، معادن و تأسیسات گازی، اقتصاد محلی را تحت سلطه‌ی خود گرفته و از این طریق ثروت هنگفتی به‌دست آورده است.
دوستم حتی در تجارت غیرقانونی طلا، که گاه در معاملات مربوط به مواد مخدر نیز استفاده می‌شد، نقش مهمی ایفا می‌کرد؛ اقداماتی‌که در درازمدت نه‌تنها موجب تضعیف اقتصاد کشور شد، بلکه با سوءاستفاده از صلاحیت‌های خود، در نهادینه‌سازی فساد در بدنه‌ی رژیم فروپاشیده‌ی جمهوریت نقش کلیدی داشت.
یکی دیگر از اعمال خلاف دوستم، مشارکت گسترده‌ی وی در قاچاق مواد مخدر و اسلحه می‌باشد. به‌گفته‌ی منابع معتبر، او یکی از «شاهزادگان مواد مخدر» در شمال کشور به‌شمار می‌رفت؛ کسی‌که مسیر انتقال هروئین از مزارشریف و جوزجان به آسیای مرکزی، به‌ویژه ازبکستان و سمرقند، را در اختیار داشت.
فساد گسترده و بی‌کفایتی رژیم وقت باعث شده بود تا کاروان‌های حامل مواد مخدر تحت حمایت او، بدون هیچ‌گونه بازرسی از مرزها عبور نمایند. در کنار آن، قاچاق سلاح نیز یکی از منابع درآمد مهم دوستم بود تا بتواند هزینه‌ی اجیران خصوصی خود را تأمین کند؛ چرخه‌ی فساد و تجارت سیاهی‌که نه‌تنها سود کلانی برای او داشت، بلکه موجب گسترش بی‌ثباتی و ناامنی در مناطق شمالی کشور نیز شد.
در گزارش بازرس ویژه‌ی بازسازی افغانستان (SIGAR) که در سال ۲۰۱۶ منتشر شده، به‌صراحت از فساد گسترده‌ی آن زمان به‌عنوان یکی از عوامل اصلی ناکارآمدی دولت افغانستان نام برده شده است. در این گزارش تأکید می‌شود که جنگ‌سالارانی مانند دوستم با قاچاق مواد مخدر، غصب زمین، استخراج غیرقانونی معادن و چپاول منابع طبیعی، پایه‌های دولت مرکزی را از درون پوسانده‌اند.
فعالیت‌های غیرقانونی و خیانت‌بار دوستم، از انحصار منابع طبیعی گرفته تا قاچاق مواد مخدر و اسلحه، نه‌تنها چهره‌ی واقعی وی را به‌عنوان یکی از فاسدترین و بی‌رحم‌ترین چهره‌های سیاسی افغانستان آشکار می‌سازد، بلکه نمونه‌ای روشن از چگونگی فروپاشی رژیم جمهوریت در اثر فساد و وابستگی به جنگ‌سالاران است.
توجه: نوشته ها، مقالات و نظریات منتشر شده از صدای هندوکش تنها بیانگر نظر نویسندگان است، موافقت صدای هندوکش برایشان شرط نیست.
