نویسنده: طارق بهیر
پس از شکست و خروج آمریکا از افغانستان در سال ۲۰۲۱، ارتباط و گفتگو میان کابل و واشنگتن در چهار سال اخیر عمدتاً از طریق کشورهای ثالث، به ویژه قطر، برقرار می‌شد. اما روز گذشته، برخلاف معمول، مقامات آمریکایی مستقیماً وارد کابل شدند و درباره موضوعات مختلف، رو در رو با دولت کنونی افغانستان گفت‌وگو کردند. هر دو طرف بر این نکته تأکید کردند که برای حل مسائل، تعامل دوجانبه ضروری است. در همین حال، حکومت افغانستان برای نشان دادن حسن نیت خود، جورج گِلزمن، شهروند بازداشت‌شده آمریکایی را که دو سال در بند حکومت سرپرست بود، نیز آزاد کرد. این اقدام از سوی وزارت خارجه آمریکا، به عنوان گامی مثبت و سازنده در مسیر بهبود روابط میان دو کشور دانست.
کارشناسان این تعامل مستقیم را یک تحول مثبت در روابط دو جانبه افغانستان و آمریکا می دانند و تأکید دارند که حل مسائل میان دو کشور، تنها از طریق گفت‌وگو و تعامل دوجانبه ممکن است و چنین تعاملی به نفع هر دو طرف خواهد بود. افزون بر این، سفر هیئت عالی رتبه آمریکایی به افغانستان، که زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه پیشین آمریکا در امور افغانستان، نیز در ترکیب آن حضور داشت، پیام‌های مهمی را به گروه‌های مخالف که در خارج به سر میبرند، کشورهای منطقه و سایر بازیگران جهانی منتقل کرد. بدون شک، این سفر نشانه‌ای آشکار از دیپلماسی فعال دولت کنونی افغانستان در عرصه بین المللی محسوب می‌شود.
تعامل مستقیم آمریکا با دولت افغانستان ثابت کرد که تمامی تلاش‌ها، نشست‌ها و تبلیغات منفی گروه های مخالف خارج نشین علیه افغانستان و حکومت کنونی بی ثمر و ناکام بوده است. این گروه‌ها در چهار سال گذشته، با برگزاری نشست‌ها و راه‌اندازی کمپاین‌های متعدد و گسترده، تلاش داشتند تا افغانستان را منزوی جلوه دهند و سیاست خارجی این کشور را تحت کنترل خود درآورند. همواره چنین القا می‌کردند که در این مسیر موفق بوده‌اند. اما سفر مقامات آمریکایی به کابل، تمامی این ادعاها را باطل کرد و روشن ساخت که محل اصلی گفت‌وگو و تصمیم گیری درباره مسائل افغانستان، پایتخت این کشور است، نه واشنگتن، پاریس، ویانا یا دوشنبه.
این روند جدید، گروه‌های مخالف را که پیش‌تر نیز دچار پراکندگی و انحطاط بودند، بیش از پیش منزویتر خواهد کرد.
دومین و مهم ترین پیامی که این سفر به همراه داشت، متوجه کشورهای منطقه و دولت هایی بود که در این سال‌ها، نگاهی خصمانه به افغانستان داشته‌اند. این کشورها در چهار سال گذشته، چه به طور مستقیم و چه غیرمستقیم، برای ایجاد موانع در مسیر تعامل میان افغانستان، آمریکا و سایر کشورهای جهان تلاش کردند. در نشستهای بین‌المللی، بارها باچشم سفیدی کامل مواضعی علیه افغانستان اتخاذ کردند و در صدد آن بودند که دیپلماسی مستقل کابل را تضعیف کرده و تحت تأثیر خود درآورند. اما سفر اخیر مقامات آمریکایی، تمام این محاسبات را بر هم زد و نشان داد که حل مسائل مرتبط با افغانستان، فقط در کابل و از طریق تعاملات مستقیم ممکن است.
موضوعات زیادی میان افغانستان و آمریکا همچنان نیازمند بررسی و گفت‌وگو است. این مذاکرات باید که مدت‌ها پیش آغاز می‌شد، اما برخی گروه‌های مخالف افغانستان در داخل آمریکا، مانع این روند شدند. اکنون، به نظر می رسد که دولت ترامپ به این نتیجه رسیده است که سیاست‌های مبتنی بر فشار و تهدید، هیچ دستاوردی برای واشنگتن نداشته و ناکام بود و اکنون مسیر تعامل مستقیم را انتخاب کرده است.
این روند جدید در روابط دوجانبه میان آمریکا و افغانستان، گامی مهم تلقی می‌شود که می‌تواند زمینه ساز مذاکرات گسترده‌تر و حل و فصل چالش‌های پیشِ روی دو کشور گردد. احتمال وجود دارد که این نشست‌ها در آینده ادامه یابد، به‌ویژه اینکه گزارش‌هایی منتشر شده که نشان می‌دهد دولت ترامپ قصد دارد بخشی از سیاست خارجی خود درباره افغانستان را به زلمی خلیلزاد واگذار کند.
توجه: نوشته ها، مقالات و نظریات منتشر شده از صدای هندوکش تنها بیانگر نظر نویسندگان است، موافقت صدای هندوکش برایشان شرط نیست.
