آمار و ارقام غصب زمین‌ها و ملکیت‌های شخصی و دولتی توسط دوستم و دارودسته‌اش به قدری زیاد است که با تحقیقی گسترده‌تر حتی نمی‌توان آن را در قالب یک کتاب جمع‌آوری نمود، چه رسد به یک یا دو بخش از این سلسله مقالاتی که پیش‌رو داریم.
در ادامه بخش قبلی، در این قسمت نیز می‌پردازیم به گوشه‌ای از آمار زمین‌ها و ملکیت‌هایی که توسط مارشال پوشالی رژیم جمهوریت و هم‌کیشان و مزدوران وی غصب شده و به لیست دیگر دزدی‌های این چهره بدنام تاریخ معاصر افغانستان افزوده شده است.
علاوه بر موارد مذکور در قسمت قبل، علی‌رغم تمام فساد موجود در دستگاه حکومتی وقت، غصب زمین توسط حزب جنبش به رهبری دوستم، در شمال افغانستان (سرپل، فاریاب، جوزجان) از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۳ در سطح گسترده‌تر و بزرگ‌تر، توسط کمیسیون نظارت پارلمان افغانستان مستند شد.
در این مورد، حزب جنبش متهم به غصب گسترده زمین‌های دولتی و خصوصی شد؛ شامل غصب بیش از ۵۰۰ جریب در مناطق غیرشهری برای ساخت شهرک‌های مسکونی، جهت اسکان نیروهای دوستم؛ همان نیروهایی که تحت فرماندهی دوستم جز تأمین منافع بادارشان و زیان و ضرر برای ملت رنج‌دیده افغانستان، چیز دیگری به ارمغان نمی‌آوردند.
یکی دیگر از موارد کلیدی، غصب زمین‌های وزارت دفاع در بلخ و فاریاب از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۵ بود؛ زمانی که نیروهای جنبش بیش از ۹۰ هزار جریب زمین وزارت دفاع را غصب کردند، از جمله ۴۰۰ جریب در بلخ برای ساخت شهرک‌های حامیان دوستم. قربانیان اصلی این موارد، اکثراً دهاقین محلی و حدود ۲۰۰ خانواده دیگر بودند که آواره شدند.
این غصب‌ها گهگاهی منجر به درگیری و نزاع مسلحانه میان جنگ‌سالاران نیز می‌گردید، به‌خصوص میان دوستم و نور که سایه تلخ هردوی‌شان بر ولایات شمالی کشور واقع شده بود. در طی سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۹، درگیری‌های متعددی میان افراد نور و نظام‌الدین قیصاری، از متحدان وقت دوستم، بر سر ۳۹۰ جریب زمین به وقوع پیوست.
این درگیری‌ها علاوه بر تلفات جانی از دو طرف، در موارد متعددی برای مردم بی‌گناه نیز تلفات به بار آورد و باعث شهادت هموطنان و آواره‌شدن خانواده‌های زیادی گردید؛ مردمانی که هیچ نقشی در منازعات میان این جنگ‌سالاران نداشتند، اما به دلیل این کشمکش‌ها در بدترین شرایط اقتصادی و اجتماعی مجبور به مهاجرت به شهرهای دیگر شدند تا امنیت و معیشت خود و خانواده‌هایشان را تأمین کنند.
در سال ۲۰۱۶ نیز اجیرشدگان دوستم، تحت نام نیروهای جنبش، به بهانه نبرد با حرکت طالبان، در جوزجان و غورماچ ولایت فاریاب، زمین‌های زراعتی را برای پایگاه‌های نظامی غصب کردند و دهقانان آن مناطق را با زور اخراج نمودند؛ بیش از ۳۰ خانواده محلی در پی این غصب قربانی شدند.
بر همین اساس، گزارش‌های کمیسیون بازپس‌گیری زمین در سال ۲۰۲۳، نام عبدالرشید دوستم را در صدر فهرست غاصبان عمده ملکیت‌های عامه قرار داد. در این گزارش آمده است که ده‌ها مورد غصب زمین‌های دولتی و خصوصی در ولایت‌های شمالی، به دستور مستقیم او و افراد وابسته به حزب جنبش انجام شده است.
در نهایت باید گفت که پرونده غصب زمین توسط دوستم و افرادش، بخشی از چهره تاریک فساد در دو دهه اخیر افغانستان است. مردی که روزی خود را «مدافع مردم شمال» می‌خواند، امروز نمادی از قدرت‌طلبی و چپاول دارایی‌های عامه شناخته می‌شود.
توجه: نوشته ها، مقالات و نظریات منتشر شده از صدای هندوکش تنها بیانگر نظر نویسندگان است، موافقت صدای هندوکش برایشان شرط نیست.
