نویسنده: مرتضی جعفری
حکومت تاجیکستان که پیشتر میزبان برخی چهرههای مخالف حکومت افغانستان، از جمله جبههٔ مقاومت بود، اکنون با وعدهٔ عدم میزبانی از این گروهها نشان داده است که منافع ملیاش را در تعامل با کابل میبیند. این تغییر موضع، ضربهای سنگین بر اعتبار و جایگاه مقاومت مجازی و پوشالی بهشمار میرود.
تاجیکستان که تا پیش از این از معدود کشورهای منطقه بود که با حکومت افغانستان مخالفت داشت، اکنون با دعوت رسمی یکی از مقامهای افغانستان ثابت کرده است که در حال فاصله گرفتن از مواضع پیشین خویش میباشد. این تغییر، نگرانی جدی برای گروههای مخالف مقیم خارج ایجاد کرده است.
سفر رسمی محمد یوسف وفا، والی بلخ، به تاجیکستان نقطهٔ عطفی در روابط کابل و دوشنبه دانسته میشود. این سفر نهتنها بیانگر تعامل دیپلماتیک، بلکه نشانهٔ تغییر سیاست تاجیکستان در قبال حکومت افغانستان است.
دیدار وفا با وزیر استخبارات تاجیکستان و رئیس شورای علمای این کشور، فراتر از یک نشست سیاسی، حامل پیامهای فرهنگی و امنیتی میباشد. ارائهٔ نسخههایی از قوانین امر به معروف و نهی از منکر حکومت افغانستان به علمای تاجیک، میتواند زمینهساز نفوذ نرم کابل در ساختار دینی تاجیکستان گردد.
این تحول، نتیجهٔ مستقیم ضعف و ناتوانی جبهات مقاومت مجازی است. حکومت افغانستان با سرکوب شورشیان در داخل کشور توانسته است فضای سیاسی را تثبیت کرده و در خارج نیز با دیپلماسی فعال، حلقهٔ فشار بر مخالفان را تنگتر سازد.
عملکرد ضعیف و بیبرنامهٔ جبهات مخالف حکومت افغانستان، بهویژه در عرصهٔ رسانهای و نظامی، سبب شده است که کشورهای منطقه از حمایت پنهان یا آشکار از آنان دست بکشند و به تعامل با حکومت مرکزی افغانستان روی آورند.
همچنان وجود یک حکومت مرکزی منسجم، با وحدت فرماندهی و سیاستگذاری هماهنگ با واقعیتهای بینالمللی، باعث شده است تا حکومت افغانستان بهعنوان یک دولت فعال در منطقه پذیرفته شود.
گرایش روسیه و کشورهای آسیای میانه به همکاری با حکومت افغانستان نقش مهمی در تغییر رفتار تاجیکستان داشته است. دولت دوشنبه نمیخواهد از کاروان تعاملجویان عقب بماند و فرصتهای دیپلماتیک و اقتصادی خود را از دست بدهد. سفر محمد یوسف وفا در حقیقت یک پیروزی دیپلماتیک برای افغانستان و نشانهای از انزوای مخالفان در خارج کشور است.
تاجیکستان بهخوبی درک کرده است که تکیه بر مقاومت بیصلاحیت، نهتنها سودی برایش ندارد، بلکه سبب از دست رفتن فرصتهای سیاسی و اقتصادی میشود. جهان، و بهویژه کشورهای همسایه، چارهای جز پذیرش واقعیتهای سیاسی افغانستان ندارند.
تعامل تاجیکستان با حکومت افغانستان، یک اتفاق تصادفی نه، بلکه نتیجهٔ روندی سیاسی و امنیتی است که از ضعف مخالفان و انسجام حکومت مرکزی سرچشمه گرفته است.
توجه: نوشته ها، مقالات و نظریات منتشر شده از صدای هندوکش تنها بیانگر نظر نویسندگان است، موافقت صدای هندوکش برایشان شرط نیست.


