یکی از بارزترین اعمال شنیع تمامی جنگ‌سالاران افغانستان و حتی زورگویان محلی، در زمان جمهوریت فروپاشیده، غصب زمین‌های دولتی و حتی ملکیت‌های شخصی مردم بود؛ زمین‌هایی‌که نه با حق شرعی بلکه با توسل به زور و نفوذ در دستگاه فاسد حکومتی به اختیار این افراد بدنام قرار گرفته بود.
بدون شک عبدالرشید دوستم نیز از غافله غاصبین عقب نمانده، بلکه با کارنامه‌ای ننگین، در ابتدای این صف قرار دارد. در ادامه این بخش از سلسله «چهره پشت نقاب؛ مروری بر صفحات ننگین زندگی عبدالرشید دوستم» نگاهی خواهیم انداخت به آمار و ارقام زمین‌ها و ملکیت‌هایی‌که توسط دوستم و حلقه اطراف وی غصب شده است.
دوستم، همان‌طور که یکی از چهره‌های کلیدی در جنگ‌های ویرانگر داخلی بود، در غصب زمین‌های دولتی و خصوصی نیز نقش پررنگی داشت؛ به عنوان یکی از شنیع‌ترین جنبه‌های فعالیت‌هایش، می‌توان به آواره‌شدن هزاران خانواده و تشدید تنش‌های قومی در شمال کشور اشاره نمود.
اجیرشدگان و نیروهای وفادار به دوستم، اغلب با هدف تقویت پایگاه قومی خود، زمین‌های زراعتی، مسکونی و دولتی را تصاحب کرده و آنها را به شهرک‌های مسکونی یا پایگاه‌های نظامی تبدیل می‌نمودند؛ غصب‌هایی‌که بخشی از آنچه “اقتصاد جنگ‌سالاران” نامیده می‌شود، بوده و جزء بیش از یک میلیون جریب زمین است که وزارت عدلیه افغانستان در سال ۲۰۲۲، طی گزارشی از غصب آنها در مدت زمان جمهوریت خبر داد.
یکی از موارد اولیه و گسترده، غصب زمین در شهرک‌های شیرپور و دشت برچی در کابل و مناطق شمالی بود که از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۰ ادامه داشت؛ در تمام این مدت، نیروهای دوستم و متحدانش، در مقابل چشمان مسئولین بی‌کفایت و ناتوان رژیم فروپاشیده جمهوریت، بیش از ۱۰۰۰ جریب زمین دولتی را تصاحب کرده و آن را به شهرک‌های مسکونی برای نیروهای وفادار خود تبدیل نمودند.
این اقدامات در آن زمان منجر به آوارگی هزاره‌ها و تاجیک‌ها گردید. در تایید این ادعا، یکی از شبکه‌های مطرح تلویزیونی کشور نیز در سال ۲۰۱۳ از غصب ۵۰۰ جریب زمین در سرپل توسط فرماندهان دوستم خبر داد، که نشان‌دهنده ادامه این الگو در قریه‌جات بود.
در همین دوره، زمین‌های زراعتی سرپل و فاریاب نیز از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۵ هدف غصب دوستم و اجیرانش قرار گرفتند. نیروهای جنبش ۵۰۰ تا ۸۰۰ جریب زمین را از قبیله اسحاق‌زایی‌ها تصاحب کردند، که این امر منجر به مهاجرت اجباری و بی‌خانمان‌شدن حدود ۵۰ خانواده شد.
گزارش‌هایی از تیراندازی نیروهای دوستم به سوی دهاقین محلی در سال ۲۰۰۷، دلالت بر این دارد که این مزدوران بدنام، دهاقین را مجبور به کوچ اجباری نموده بودند؛ غصب‌هایی‌که نه تنها امنیت غذایی منطقه را تهدید می‌نمود، بلکه باعث افزایش تنش‌های قومی شده و تخم نفاق و عصبیت را در میان جامعه افغانی می‌کاشت.
غصب املاک دولتی در ولایت بلخ اما از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰، یعنی تا آخرین روزهای جمهوریت فاسد ادامه یافت، جایی‌که حزب جنبش به رهبری دوستم، املاک دولتی را برای اهداف حزبی تصاحب می‌نمودند. در این برهه نیز بیش از ۱۰۰۰ جریب زمین در ولایت بلخ غصب گردید، که این امر تنش با دیگر جنگ‌سالار بدنام، عطا محمد نور، رهبر جمعیت اسلامی را تشدید نموده و نفاق قومی را افزایش داد.
توجه: نوشته ها، مقالات و نظریات منتشر شده از صدای هندوکش تنها بیانگر نظر نویسندگان است، موافقت صدای هندوکش برایشان شرط نیست.
